De 10 Geboden Volgens Nathalie
Europa is in slaap gevallen. Rekenen op de Verenigde Staten voor onze veiligheid? Rekenen op China voor essentiële materialen en technologieën? Rekenen op Rusland voor onze energiebevoorrading? Die tijd is voorbij. De strategische keuzes die we de voorbije decennia maakten, zijn niet meer aangepast aan de geopolitieke realiteit. Maar niets staat in de stenen tafel gebeiteld. We moeten onze afhankelijkheden in ijltempo afbouwen. We kunnen niet langer exclusief afhankelijk zijn van derde landen voor onze veiligheid, essentiële materialen en technologieën, en onze energiebevoorrading.
Laat ons niet langer rekenen op onbetrouwbare partners die de kraan willekeurig kunnen dichtdraaien. Dat betekent niet dat het 'open' karakter van Europa moet verdwijnen. We mogen de ene afhankelijkheid niet inruilen voor de andere. Wereldwijde partnerschappen blijven belangrijk. De dag van vandaag is het ondenkbaar geworden Europa te willen afsluiten van de wereld. Wel moeten we onze partnerschappen slimmer en bewuster uitkiezen.
Een Competitief Europa
1. Een Europa dat Maakt
De Verenigde Staten en China halen de bazooka boven om hun industrieën te steunen. Bedrijven in de VS en China krijgen massale overheidssteun, wat het voor onze bedrijven aartsmoeilijk maakt hiermee te blijven concurreren. Er is een krachtig Europees antwoord nodig, niet de zoveelste vage belofte. Er moet een sterk industrieel beleid komen, met een visie over de lange termijn. Want een competitieve Europese industrie is de hoeksteen van een strategisch autonome Unie. Er werden al goede stappen gezet de afgelopen jaren, maar de initiatieven zijn nog te diffuus en missen een duidelijk kader. Willen we onze bedrijven, met daarbij ook de innovatie en de werkgelegenheid, in Europa houden, dan moeten we een versnelling hoger schakelen.
Daarnaast moeten ook onze aanvoerketens verder
gediversifieerd worden om het risico op te grote afhankelijkheden te beperken. Begeer nooit iemand anders'
goed, maar zorg dat de kritieke grondstoffen altijd hun weg vinden. Chips
zijn cruciale elementen in quasi alle digitale toepassingen de dag van vandaag,
gaande van smartwatches tot onze domotica thuis. Toch zijn we hiervoor quasi
volledig afhankelijk van Taiwan. Dat maakt ons kwetsbaar, zeker in een
geopolitiek realiteit die zeer onvoorspelbaar geworden is.
2. Een Europa dat Ondersteunt
Massale
Europese staatssteun als antwoord op het industrieel offensief van de VS en
China klinkt goed, maar werkt finaal contraproductief. Het Europees
staatssteunkader is er net om onze interne markt te beschermen. Het loslaten
van die regels zorgt voor een subsidierace onder de Europese lidstaten. En dus:
bovenal bemin een Europees
antwoord. Grote lidstaten kunnen zo hun eigen industrie versterken ten
koste van kleinere lidstaten zoals België. Voor een kleiner land met beperktere
budgettaire slagkracht, is het duidelijk dat we onze Europese industrie het best
op Europees niveau versterken. Gerichte, strategische Europese staatssteun voor
bepaalde sectoren blijft natuurlijk noodzakelijk, gaande van de batterijsector
voor hernieuwbare energie en het verrijken van uranium voor de kerncentrales
tot de uitbouw van een sterke eigen chipsindustrie. Maar het kan niet de
bedoeling zijn dat Belgische bedrijven richting Duitsland en Frankrijk trekken
wegens de grotere subsidiepotten aldaar.
3. Een Europa dat Handel drijft
Ondanks alle heisa rond handelsakkoorden van de laatste jaren blijft het afsluiten van gebalanceerde handelsverdragen tussen Europa en andere landen erg belangrijk voor open economieën zoals België. Handel is de economische moeder van onze welvaart die we moeten blijven eren. Een open economie kan maar naar behoren draaien door handel met het buitenland. Maar handel is ook een hefboom die toelaat om klimaatopwarming, ontbossing, en bescherming van mensenrechten wereldwijd aan te kaarten. Het openstellen van onze Europese economie is een belangrijke hefboom, maar Europese eisen moeten realistisch blijven. Utopische passages in handelsakkoorden helpen niemand echt vooruit.
4. Een Europa dat Vernieuwt
Artificiële intelligentie en digitalisering, een nieuwe vaccintechnologie die miljoenen levens redt, de ontwikkeling van baanbrekende nucleaire technologie: de disruptieve innovaties buitelen nog net niet over elkaar. Het verschil van morgen wordt nu gemaakt. En Europa teert op haar grijze cellen. Onderzoek en innovatie zijn de sleutel tot Europees economisch succes op lange termijn.
Vlucht het stelen van het
resultaat van onderzoek, want Europese innovatie verdient een Europese return.
Het stimuleren van innovatie in belangrijke sectoren moet een strategische prioriteit
zijn. Hiervoor moet er ook boter bij de vis komen. Het onderzoeks- en
innovatiebudget moet toereikend zijn. Er moet een gunstiger investeringsklimaat
komen, dat de opschaling van goede initiatieven ondersteunt.
Een Veilig Europa
5. Klaar voor de Strijd
De komende legislatuur staan we voor een gigantische uitdaging: een Europa opbouwen dat zichzelf militair kan verdedigen, ook wanneer de Amerikaanse veiligheidsparaplu dichtklapt. Daarom is een sterke Europese defensiestrategie essentieel. Er is nood aan een hogere staat van paraatheid. Er is nood aan een weerbare en competitieve Europese defensie-industrie op basis van meer en betere Europese samenwerking, Europese financiering en betrouwbare aanvoerketens. Europa moet haar eigen boontjes kunnen doppen. Dood niet, maar zorg dat je ook niet zomaar gedood kan worden.
Een sterke NAVO blijft de beste garantie voor
een veilig Europa. Maar dat sluit niet uit dat een sterkere Europese pijler
binnen de NAVO noodzakelijk is, wel integendeel. Een sterke Europese pijler,
met betere communicatie tussen de verschillende wapensystemen kunnen zorgen
voor een verhoogde slagkracht van onze Europese legers.
6. Strijd tegen Criminaliteit
Criminelen mogen niet de luxe hebben om hun straf te kunnen ontlopen door de grens over te steken. Ze mogen hun gemoed niet zomaar rustig opkuisen over de landsgrens. Het succes van het Europees Openbaar Ministerie bewijst het: Europa is het niveau waarop grensoverschrijdende criminaliteit echt aangepakt moet worden. Meer informatiedeling en samenwerking op het terrein leveren onmiddellijk op. Binnen maar ook buiten Europa moet Europa voet aan grond hebben – denk maar aan Zuid-Amerika of het Midden-Oosten – om criminaliteit te kunnen aanpakken. Onze Europese transporthubs, zoals zee- en luchthavens, zijn essentieel voor ons handelsverkeer en dus ook onze welvaart. Helaas zijn ze ook een poort voor drugs en wapens in de EU, dus moeten ze versterkt en beter beschermd worden.
7. Strijd tegen Fake News
We worden overspoeld door informatie. Het is niet eenvoudig om in deze stroom van berichten de waarheid te blijven zien. We moeten de achterklap en 't liegen blijven ontvluchten. Zeker jongeren krijgen de meeste informatie binnen via kanalen die gevoelig zijn voor fake news, zoals sociale media. Maar ook de bredere publieke opinie wordt meer en meer gestuurd door nieuws uit moeilijk verifieerbare bronnen. En dat maakt ons kwetsbaar voor partijen die Europa minder gunstig gezind zijn.
Derde landen proberen actief onze verkiezingen te beïnvloeden en zo onze samenleving te ontwrichten. Door de polarisering aan te wakkeren, krijgen extremen een grotere stem. Conflicten worden nu ook virtueel uitgevochten, wat pijnlijk duidelijk wordt door de Russische hybride oorlogsvoering in Oekraïne. De opdracht is helder: Europa moet deze informatieoorlog winnen.
Een Energieonafhankelijk Europa
8. Duurzame Energie
De strijd tegen klimaatopwarming blijft de grootste uitdaging van onze tijd. En Europa moet daarin een voortrekker blijven. De ambitieuze Europese klimaatdoelstellingen zijn cruciaal. Een klimaatneutraal Europa tegen 2050 blijft het doel. Onze landbouw, industrie, transport en onderzoeksinstellingen moeten en willen mee in dat verhaal. Niet door reglementering van hoger af, maar door met hen in gesprek te gaan en hen gepast te ondersteunen. Enkel zo kunnen we onze natuur en biodiversiteit voldoende beschermen.
Enkel zo kan Europa een geloofwaardige en betrouwbare energiemix opbouwen. De Green Deal is een vliegwiel voor de energie-omslag. Ook op de dag des Heren waait vaak de wind, of schijnt de zon. Industrie die teert op Russische gasimport en bevoorrading uit onbetrouwbare derde landen heeft geen plaats in het Europa van de toekomst. De meest betrouwbare energie is de energie die we zelf uit hernieuwbare bronnen halen.
9. Betaalbare Energie
Naast een realistische en duurzame transitie, is er vooral ook nood aan een sociale transitie. Hernieuwbare en betrouwbare energie moet ook betaalbare energie zijn. Want we mogen niet ijdel zweren: niet iedereen kan zomaar een warmtepomp plaatsen of een volledig geïsoleerd dak leggen. Een financieel onhaalbare transitie zal de eindmeet niet halen.
Om de ambitieuze doelstellingen te behalen moeten zowel burgers als bedrijven mee aan boord. Willen we gezinnen aansporen om de auto te laten staan, moet het openbaar vervoer degelijk uitgebouwd worden. Willen we bedrijven aansporen de groenste bedrijfsprocessen te kiezen, moet dat ook duidelijk zijn voor de consument. Een groene transitie zal er geen zijn van de happy few, maar moet inclusief zijn en ervoor zorgen dat alle lagen van de samenleving profiteren van de overgang naar duurzame praktijken.
10. Europese Energie
Energiezekerheid is een gezamenlijke Europese prioriteit. Hiervoor is nood aan verdere integratie van de energie-infrastructuur van EU-lidstaten richting een volwaardige Energie Unie. Met onkuise deelinitiatieven komen we geen stap verder. Trans-Europese projecten zoals Europese windmolenparken en grensoverschrijdende energieverbindingen, maar ook geharmoniseerde marktregels zijn een van de keys to success.
België is bij uitstek een energiehub, een troef
die we moeten blijven uitspelen. We zijn sterk in offshore wind, maar moeten
ook Europese strategische waterstofproductie ontwikkelen, geproduceerd met
elektriciteit uit de nieuwste generatie nucleaire centrales. Investeringen in
onderzoek, ontwikkeling en opschaling van nieuwe nucleaire technologieën maar
ook waterstofproductie moeten op Europese schaal gecoördineerd worden.